Uit een rondgang langs amateurvoetbalclubs in Groningen blijkt dat heren en dames, op één uitzondering na, niet samen in een team voetballen. Dit terwijl het aantal senioren dat gemengd speelt in de A- en B-categoriën het afgelopen seizoen landelijk gezien vervijfvoudigd is, blijkt uit cijfers van de KNVB die NU.nl opvroeg. Juist in district Noord/Oost vindt een toename plaats. Hoe kan het dat deze trend in de stad amper zichtbaar is?

‘Na afloop moet ik mij altijd alleen omkleden in een aparte kleedkamer,’ zegt Ana Carolina de Jong. Zij speelt als enige Groningse voetbalster samen met mannen in een team. ‘De gesprekken zijn ook wel anders. Vaak denken ze een beetje door en maken ze flauwe grappen. Maar altijd op een leuke manier hoor. Ik heb er nooit last van.’

Dit seizoen is er een enorme toename van vrouwen die samen met mannen voetballen. Volgens NU.nl is het aantal vrouwen dat meespeelt in mannenteams in de B-categorie, op het veld en in de zaal, van 54 in 2020/2021 naar 270 gestegen in dit seizoen. Dat is opvallend, want dit mocht al langer. Volgens senior medewerker voetbalontwikkeling Roos Brouwer komt dit door de beslissing om vrouwen mee te mogen laten doen met de heren in de A-categorie, de hoogste amateurklasse. ‘Veel mensen wisten niet dat het in de B al kon. Door deze beslissing kreeg ook dát veel media-aandacht,’ zegt Brouwer tegen NU.nl. 

Als er vrouwen zijn die met heren voetballen, wordt dat gemengd spelen genoemd. Vooral in district Noord/Oost gebeurt dat. De helft van alle gemengde spelers speelt bij een club aldaar. In Noord zijn er 91 vrouwen die in een mannenteam speelden. 

Hier valt echter wel een aantekening bij te plaatsen. ‘Als een vrouw één wedstrijd meespeelt met de heren, wordt zij geteld als onderdeel van het team,’ zegt Daan Schippers, persvoorlichter van de KNVB. Over gemengd spelen in Groningen geeft hij aan dat twee dames dit gedaan hebben afgelopen seizoen. Een vrouw van de Groninger Boys heeft één wedstrijd gemengd gespeeld. ‘Bij GVAV-Rapiditas heeft een vrouw dertien wedstrijden in het 5e team gespeeld.’ 

Dat is voetbalster De Jong. Zij speelt op dit moment als enige seniorenvoetbalster in Groningen structureel gemengd, in het vijfde team op zondag. ‘Vrienden van ons (van haar en haar vriend, red.) zochten nog spelers voor hun team.’ De Jong heeft altijd hoofdklasse gespeeld bij C.V.V. Oranje Nassau, maar stopte vanwege tijdgebrek. ‘Bij GVAV zijn er minder verplichtingen.’ Over het samenspelen met mannen is ze alleen maar positief: ‘Ik vind het allemaal mooi dat ze lekker hard gaan.’

Dat het als vrouw niet de norm is om te spelen met heren merkte De Jong toen ze haar intrede deed. ‘In het begin waren ze een beetje afwachtend, maar ze zagen al snel dat ik gewend ben aan fysiek spel,’ vertelt De Jong. ‘Nu behandelen ze mij niet anders.’ Binnen haar team levert het geen problemen op. Toch is zij de uitzondering in Groningen. Hoe kan het dat?

Reden 1: niveauverschil

Volgens Jan van der Lei, voorzitter van v.v. Helpman, speelt de kwestie gemengd spelen niet op zijn club. ‘Ik denk dat geen enkele volwassen man zich laat passeren door een vrouw. Vaak kunnen ze het niet bijbenen.’

Volgens Marcel Woest, secretaris van VV Groningen is het onwaarschijnlijk dat er vrouwen zijn die zullen gaan meespelen met de herenteams. ‘Laten we het zo zeggen: wij zijn niet echt onder de indruk van het niveau van de dames.’ Ook Peter Rutgers, voorzitter van v.v. Amicitia VMC, bevestigt dit: ‘De dames kunnen over het algemeen niet mee met de heren.’ 

Volgens Wil Panman, voorzitter van GRC Groningen is het niveauverschil niet per se de reden dat dames en heren niet gemengd voetballen: ‘Het is niet alsof we hier allemaal Messi’s rond hebben lopen. De vrouwen zouden in sommige herenteams zeker meekomen.’ Desondanks is er ook op zijn club geen sprake van gemengde seniorenteams. 

Reden 2: gebrek aan voldoende animo

De vraag is of dames wel samen willen voetballen met de heren. ‘Ik heb er totaal geen signalen over gehoord,’ zegt Cor van der Stam, die de ledenadministratie bij Gruno doet.

Volgens Marit Jeeninga, secretaris van G.S.V.V. The Knickerbocksers gebeurt het wel eens dat de heren en dames gemengd spelen bij trainingen, maar dat is incidenteel. ‘Er wordt niet naar gevraagd. Ik hoor geen geluiden dat er vrouwen zijn die graag met de mannen willen voetballen.’  Ook bij VV Groninger Boys, dat drie vrouwenteams heeft, wordt wel eens gemengd getraind. ‘Dat vinden mensen altijd wel leuk, maar er is geen behoefte om dat voort te zetten in competities,’ zegt Marcel Klunder, algemeen bestuurslid van de club. 

Peter Oosterhuis, assistent scheidsrechter bij VVK Groningen ziet dat de dames tevreden zijn met de huidige gang van zaken. ‘Het zijn allemaal vriendenteams. Die blijven liever met elkaar voetballen.’ 

GV Groen Geel heeft vijf vrouwenteams. Secretaris Emma Kuipers herkent het beeld dat er geen animo is om gemengd te spelen. ‘Wij voetballen vooral recreatief. Misschien ligt het daaraan. Ik kan mij voorstellen dat die behoefte er meer is als je echt goed wil worden.’

Voor De Jong is het als oud-hoofdklassespeelster fijn om op deze manier recreatief op haar niveau te kunnen voetballen. Zij heeft van zowel mede- als tegenstanders alleen maar positieve reacties gehad: ‘De mannen hebben juist wel ontzag voor me.’ Na de wedstrijd ontvangt ze complimenten: ‘Ik heb het idee dat ze eerst misschien denken: “Oh, dat is een meid, die kan vast niet voetballen,” maar na afloop komen ze vaak naar me toe om te zeggen dat ik goed heb gespeeld. Soms zeggen ze zelfs: “Als je nog een team zoekt, mag je ook wel bij ons.”’

Hoewel vrouwen en mannen veelal niet samen voetballen in Groningen, valt het Van der Lei, voorzitter van v.v. Helpman, op dat de tijden veranderd zijn: ‘Het is nu veel normaler dat meiden gaan voetballen op jonge leeftijd. Als ze goed genoeg zijn worden ze volledig geaccepteerd. In mijn jeugd was dit helemaal niet. Dat is mooi om te zien.’

Populariteit van vrouwenvoetbal in Groningen

De populariteit van het vrouwen- en meisjesvoetbal is de afgelopen jaren gestegen. Het vrouwenvoetbal wordt pas sinds 1971 erkend door de KNVB. Uit onderzoek van het Mulier Instituut uit 2017 blijkt dat vooral de populariteit van het meisjesvoetbal stijgt, hoewel het damesvoetbal ook nog in de lift zit.

In Groningen is het bij tien clubs mogelijk om als vrouw in een damesteam te voetballen. In totaal zijn er 39 damesteams. S.V. Groen/Blauw en VV Groningen hadden ooit damesteams, maar die zijn uit elkaar gevallen. Ook v.v. Amicitia VMC had te maken met het uit elkaar vallen van een damesteam. Afgelopen seizoen gingen zij van twee naar één team voor vrouwen. Voorzitter Peter Rutgers durft niet met zekerheid te zeggen waarom de dames zijn gestopt, maar heeft een aantal vermoedens: ‘Vrouwen geven er eerder de brui aan. Ik denk dat het komt omdat andere werkzaamheden voor gaan zodra ze ouder worden. Het combineren van werk, hobby en gezin met voetbal lukt dan niet meer.’

Jan van der Lei, voorzitter van v.v. Helpman herkent dit bij zijn club. ‘Je ziet veel verloop bij de dames.’ Hoewel het aantal damesteams bij Helpman is gestegen van twee in 2016/2017 naar vijf dit seizoen, zullen er volgend seizoen twee minder zijn. ‘Soms raken ze zwanger. Of ze hebben in de coronatijd andere hobby’s en sporten gevonden. Ik heb het idee dat de binding onderling voor vrouwen heel belangrijk is. Dus als er een paar stoppen dan haken er extra af.’

Aan de andere kant is een groei van damesteams waar te nemen bij Groningse clubs. In totaal zullen in het nieuwe seizoen, zoals het er nu naar uit ziet, vijf nieuwe damesteams komen. Bij Amicitia twee nieuwe teams, en bij GRC Groningen, VVK Groningen en v.v. Groninger Boys een damesteam. Bij geen van die teams zal een vrouw gaan spelen.