Dinsdag debatteerde de Tweede Kamer over het aanpassen van de wet- en regelgeving om de toestroom van internationale studenten naar Nederland te verminderen. Engelstalige studies maken Nederland een aantrekkelijk land om te studeren. Maar de verengelsing van het hoger onderwijs kan onder Nederlandse studenten leiden tot een verminderde taalbeheersing van het Nederlands, merken een docent en student op de RUG.

Geschreven door Pauline van der Leij

Een groepje studenten loopt door de gang van het Harmoniegebouw. In het Engels discussiëren ze over wat ze vanavond gaan koken. De studenten lopen langs een klaslokaal, waarvan de deur open staat. Ze kijken naar binnen. Op het digibord prijken de woorden exam preperation. De docent beantwoordt in het Engels vragen over het aankomende tentamen, dat ook in de vreemde taal wordt afgenomen. Op de RUG lijkt de Nederlandse taal te zijn verdwenen.

In maart komt minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs) met een nieuw plan over de wet- en regelgeving om het aantal internationale studenten in Nederland in te perken. Internationale studenten komen naar Nederland vanwege betaalbare Engelstalige studies en de goede kwaliteit van het onderwijs. Op universiteiten raken de collegezalen echter vol en ontstaat toenemende concurrentie voor studieplekken. In universiteitssteden zoals Groningen is een kamertekort. Daarnaast zou het Engelstalige hoger onderwijs volgens de vereniging Beter Onderwijs Nederland (BON) leiden tot een kloof tussen Nederlandse hoogopgeleiden en de rest van de samenleving, vanwege de verminderde Nederlandse taalbeheersing. Maar is de verengelsing van het hoger onderwijs daadwerkelijk een probleem voor de Nederlandse taalbeheersing onder studenten op de RUG en wat betekent dit voor hun carrière?

Dat de beheersing van de Nederlandse taal onder studenten op de RUG afneemt, is volgens Jack Hoeksema, hoogleraar Nederlandse taalkunde op de RUG, een groot probleem: “Ik merk dat mensen steeds meer hulp nodig hebben om in het Nederlands te schrijven. Ze moeten bijvoorbeeld vaak hun essays door iemand anders laten nalezen.” Hoeksema twijfelt of de verengelsing van het onderwijs op de RUG de grootste veroorzaker van dit probleem is, omdat studenten volgens hem ook minder in het Nederlands lezen. Toch zorgt het Engels volgens Hoeksema voor een barrière. “Tijdens mijn colleges zie ik dat de Nederlandstalige terminologie minder gekend wordt. Het Engelse woord paragraph wordt bijvoorbeeld vertaald naar paragraaf in plaats van alinea”, aldus Hoeksema.

De RUG heeft een breed aanbod aan Engelstalige bachelor- en masteropleidingen:

Lisa Eising (21), derdejaarsstudente Media Studies, merkt dat haar Nederlandse taalbeheersing minder wordt. Ze denkt dat dit door haar Engelstalige opleiding komt: “Ik ben blij dat de studie in het Engels is, omdat ik mijn Engelse taal heel erg kan verbeteren. Tijdens mijn studie wordt alleen in het Engels gecommuniceerd. Het zorgt er wel voor dat ik soms de Engelse taal met de Nederlandse taal meng. Soms weet ik een woord dan alleen in het Engels, dus dan is het een soort mix van Nederlands en Engels dat ik spreek,” aldus Eising.

Deze mengelmoes van taalgebruik die Engelstalig onderwijs met zich meebrengt, is volgens Francisca Wagenmakers van vereniging BON een gevaar voor de taalbeheersing van het Nederlands onder studenten: “Wij van BON vinden dat hogeropgeleiden in onze samenleving onze taal op een hoog niveau moeten spreken en schrijven, om te zorgen dat onze landstaal een precies en effectief communicatiemiddel blijft in onze samenleving. Zo kan onze democratie functioneren, blijft er cohesie in de samenleving, en dienen we onze kenniseconomie”. Daarnaast functioneren studenten die een Engelstalige opleiding hebben gevolgd volgens BON minder goed op de Nederlandse arbeidsmarkt.

Eising herkent zich in het standpunt van BON over de arbeidsmarkt. Ze denkt dat haar baanperspectief iets vermindert als ze in Nederland wil gaan werken: “Als de baan heel erg gericht is op een beheersing van de Nederlandse taal, dan vragen ze wel liever bijvoorbeeld iemand die wel drie of vijf jaar een Nederlandstalige opleiding heeft gevolgd.” Toch denkt Eising dat haar baanperspectief ook toeneemt vanwege haar beheersing van de Engelse taal, omdat ze op deze manier met meer mensen kan communiceren.

Hoeksema stelt dat het aanbieden van meer Nederlandstalig onderwijs op de RUG kan leiden tot een verbetering van de Nederlandse taalbeheersing: “Waar mogelijk ben ik er voorstander van. Maar soms zijn er docenten of internationals die geen Nederlands kunnen, waardoor de mogelijkheden vrij gering zijn. Tot die tijd zullen studenten die de Nederlandse taal niet goed beheersen een zes minnetje halen op hun essay.”

Als ze naar de uitgang van het Harmoniegebouw lopen, weten de studenten wat ze gaan koken. Vanavond hebben ze een feest in een internationaal studentenhuis. Vlak voordat de studenten de draaideur instappen, komt één studente nog een bekende tegen. “Hey Laura! Hoe gaat het?” vraagt ze. Op de RUG is het Nederlands niet helemaal verdwenen.