Door: Nena Veenstra en Esmee Wilpshaar

Vorig weekend raasden er drie stormen over Nederland: Dudley, Eunice en Franklin. Sinds 2019 geeft het KNMI namen aan stormen in samenwerking met Engeland en Ierland. Die naamgeving heeft positieve kanten, maar ook negatieve, zo zijn er inmiddels ook complottheorieën over hoe de stormen ontstaan.

Als klein meisje ging Anja Bruurs vaak mee met haar vader naar de psychiatrische instelling waar hij werkte. “Daar ben ik alert van geworden.” Ze heeft daar geleerd om kritisch naar de wereld te kijken en zelf te onderzoeken hoe de wereld in elkaar steekt. Inmiddels is ze er uit. De stormen die over Nederland waaien worden door de overheid veroorzaakt.

Tussen 16 en 20 februari waaiden de stormen Dudley, Eunice en Franklin samen in zeer korte tijd over Nederland: een drielingstorm. Een paar weken eerder was er ook al storm Corrie. De benaming van stormen is nieuw: pas sinds 2019 worden er namen aan stormen gegeven. 

Deze namen worden volgens het KNMI gegeven zodat de communicatie hierover beter verloopt. Er komt op die manier meer aandacht voor de storm, waardoor mensen er beter mee om kunnen gaan. “Afgelopen week switchten we meerdere keren van geel naar oranje en weer terug en dat zegt wat minder dan wanneer men erover praat dat Dudley een zware storm zal zijn,” vertelt Koen van Tankeren, woordvoerder van het KNMI. 

Klik hier voor de geschiedenis van stormen in Nederland

Storm Corrie is een duidelijk voorbeeld van hoe een naam tot de verbeelding spreekt. “Corrie had alles mee.” En dat is gebleken, veel mensen spraken over Corrie en in de media was Corrie van Dijk gewild. “Dus toen bekend werd dat die storm eraan kwam, kregen we allemaal verzoeken om haar te interviewen. Ze heeft 24 interviews gedaan. We hebben de verzoeken afgeslagen van alle talkshows.”

Het KNMI kan nog niet met zekerheid zeggen wat het effect is van naamgeving aan stormen. “Daarvoor is nog te weinig data beschikbaar,” aldus Van Tankeren. Michiel Segeren van Weerplaza vertelt wel dat er uit onderzoek is gebleken dat naamgeving voor abstracte fenomenen helpt bij de communicatie ervan en om het te concreet te maken voor een hoop mensen. “Dat klinkt beter dan stormdepressie of een lagedrukgebied.”

Windangst

De namen die aan stormen worden gegeven, hebben ook een andere kant. Het roept angstgevoelens op bij mensen. Gedragswetenschapper Marieke Welmer vertelt dat het de angst voor stormen verergerd wordt bij mensen die er bij voorbaat al bang voor zijn. Dat wordt erger wanneer het een naam krijgt. “De angst waar ze bang voor zijn komt dan ineens heel dichtbij. Het idee van we gaan twee dagen hele harde wind hebben, dat triggert het minder.”

Deze angst gaat bij enkele mensen heel ver. Lilapsofobie is een angst voor stormen en orkanen of andere vormen van zwaar weer. De oorzaak hiervan ligt vaak bij een traumatische ervaring die is veroorzaakt door verlies tijdens zwaar weer. Maar het kan minder heftig. Anemofobie is een irrationele angst voor wind. Mensen die hieraan lijden, krijgen negatieve emoties bij harde wind. Deze mensen worden nog harder geraakt door de storm. “Ik denk dat mensen die in de basis angst ervaren voor stormen, dat die sowieso getriggerd worden door alles rondom stormen, en nog meer als het een naam heeft,” vertelt Welmer.

Windwappies?

Die angst heeft ook een andere kant. Deze slaat om in mensen die complottheorieën verzinnen over hoe de storm ontstaat. Er is iets opvallends aan de hand: er zijn mensen die ervan overtuigd zijn dat de stormen door het KNMI worden veroorzaakt of versterkt. “Er bestaan windwappies,” vertelt Van Tankeren.

Deze complotdenkers zijn vooral actief op social media, Twitter is een populair platform. Zij zijn ervan overtuigd dat de stormen gecreëerd worden om ons af te leiden van andere zaken die er in de wereld spelen. Op deze manier zouden mensen mak gehouden worden, zodat ze niet in opstand komen. Een van de voormannen van deze beweging is Robert Jensen die dit fenomeen beschrijft als de ‘klimaatlockdown’.

De klimaatlockdown en het creëren van stormen leidt volgens deze beweging af van wat de overheid daadwerkelijk doet. Anja Bruurs kan zich vinden in deze theorieën en zegt dat machtige figuren van over de hele wereld, waaronder Mark Rutte, Jaap van Dissel en Bill Gates, zijn geboren “in een Satanische wereld, waardoor ze hele rare gedachtekronkels hebben, die niet stroken met die van normale mensen.” 

De dingen die zij volgens Bruurs proberen te verhullen zijn dingen zoals “macht, controle over de hele mensheid, mensenhandel, kinderhandel, orgaanhandel en drugssmokkel.” Wij zouden daarvan worden afgeleid door leugens over corona en het klimaat. En daar wordt dan grof geschut voor ingezet: de aarde zou worden opgewarmd door HAARP, het onderzoeksinstituut in Alaska dat onderzoek doet naar de ionosfeer. Daarnaast zijn er grote satellietschotel-achtige apparaten, zegt Bruurs, die geluidsgolven produceren die invloed hebben op de weersomstandigheden, en bijvoorbeeld storm kunnen veroorzaken. 

Een ander mechanisme dat Bruurs benoemt, zijn de zogenaamde “chemtrails”. “Chemtrails dat zijn de strepen die je in de lucht ziet als vliegtuigen over de lucht vliegen.” Het woord is een samentrekking van contrails, oftewel condensatiestrepen, en chemicals. Volgens deze theorie zitten er chemicaliën in de strepen in de lucht, die ons ziek moeten maken – maar intussen gebeurt dat niet meer, zegt Bruurs. “Ik hoef maar in mijn tuin te kijken en het groeit en bloeit. Toen in de hete zomer werden de bladeren letterlijk zwart, toen zat er nog vergif in de lucht.”
Deze opvattingen zijn volgens Welmer een uiting van een bepaald soort angst. “Ergens voelen ze zich bedreigd, daar komt angst uit voort. Een bredere angst waar wantrouwen jegens de overheid bij hoort.” De klimaatlockdown is daarmee een onderdeel van een groter geheel. “Daar zitten denk ik best diepe angsten onder, die geprojecteerd worden op iets.” Welmer vergelijkt complotdenken met een dwangstoornis: “Je hebt een andere angst waar je controle over probeert te krijgen.”