De Wijk De Wereld maakt ieder jaar een voorstelling met bewoners uit een achterstandswijk. Dit jaar: de Oosterparkwijk. Vrijdag gaat de voorstelling met buurtbewoners in de Stadsschouwburg in première. 

Welmoed van den Bergh, Ilse Eshuis (audio), Gaily Reiling en Kaz Schonebeek (tekst)

Uit je comfortzone stappen – dat heeft Xandra Bardet (68) de afgelopen maanden gedaan. “Deze muziek is niet mijn muziek, dat heftige gedreun enzo. Ook deze soort dans is niet de dans waar ik mee groot ben geworden”, zegt ze in een nineties trainingspak met daaronder een glimmend goud giletje. “Toen ik hiermee begon, wist ik niet eens wat een gabber was. Die hele mindset is mij volkomen vreemd.”

Bardet doet mee aan De Wijk De Wereld, waarbij bewoners uit achterstandswijken samen met professionele theatermakers een voorstelling maken. Jaarlijks krijgt een Groningse wijk symbolisch de sleutel van de Stadsschouwburg. “Wat als de schouwburg een buurthuis wordt?” vat Karin Noeken, artistiek leider van De Wijk De Wereld, het project samen. Aanstaande vrijdag spelen bewoners van de Oosterparkwijk op het grote podium de première van hun voorstelling. 

Noeken en haar team willen mensen die normaal gesproken niet met kunst in aanraking komen de schouwburg intrekken. Om buurtbewoners te enthousiasmeren voor De Wijk De Wereld gaat Noeken zelf de wijk in, ze bezoekt breiclubjes en bingo-avonden. De buurten waar Noeken werkt worden achterstandswijken genoemd, maar zelf vindt ze dat een ongelukkige term. “Het zijn eigenlijk de leukste wijken.” Ze vertelt dat de Oosterparkwijk een rijke geschiedenis kent, eentje van armoede, maar ook van saamhorigheid, van ons-kent-ons. “Er zit veel DNA in.”

In de monumentale zaal van de Stadsschouwburg wordt op maandagavond nog druk gerepeteerd. In flashy trainingspakken werkt een dwarsdoorsnede van de Oosterparkwijk -van student tot Eusterparker die al 30 jaar in de wijk woont- aan een dansscène geïnspireerd op de gabbercultuur uit de jaren ‘90. “De makers verwachten van iedereen dat wat ze doen niveau heeft”, vertelt Noeken. Drie maanden lang hebben regisseurs, choreografen en een spoken-word artiest wekelijks in groepjes met de Oosterparkers gewerkt. “Heel langzamerhand bewegen ze naar professionaliteit. Zodat als ze hier in de schouwburg komen, het zichzelf ontstijgt.”

Dit jaar vindt De Wijk De Wereld voor de vijfde keer plaats. Bij de eerste editie, met bewoners van Selwerd en Paddepoel, wist Noeken niet of het concept zou aanslaan. “Heel cultureel Groningen dacht: o god, gaan we naar amateurs kijken? En de mensen uit de wijk dachten: o god, gaan we kunst kijken, met een grote K?” Toch was de schouwburg strak uitverkocht. “De mensen die weinig met kunst hebben, denken: dat is tof! Het zijn mijn mensen, ik herken mezelf, het zijn verhalen die ik ken. En de cultuurmensen denken: o, dit is best wel goed.”

Hoe klinkt de uitvoering? Waar gaat die over? En wat betekent zo’n voorstelling voor de Oosterparkwijk? Luister naar de radioreportage hieronder!

Xandra Bardet en Stèfanie Feijen 

Xandra Bardet (68) en Stèfanie Feijen (32) dansen samen in de scène van hiphop choreograaf Mohamed Yusuf Boss. Feijen werkt in de marketing en was drie jaar geleden achter de schermen betrokken bij De Wijk De Wereld. Dit jaar staat ze zelf op het podium, zowel als danser als met een spoken-word. “Ik vind dit project super confronterend, en daardoor ook heel tof,” zegt Feijen. 

Bardet woont 14 jaar in de Oosterparkwijk. Ze heeft wel eens toneel gespeeld en had zich eigenlijk niet voor dans opgegeven. “Ik ben twee keer zo oud als de gemiddelde danser”, zegt ze lachend. Ze is blij dat ze de uit haar comfortzone is gestapt. “Al mijn vrienden en familie zeggen: ‘Wat, jij aan het hiphoppen?’ Dat vind ik super.” Ook zingt Bardet mee in het koor van de voorstelling, dat vanwege het enthousiasme van de groep een doorstart krijgt na afloop van het project.

Feijen heeft emotionele hobbels moeten overwinnen om de eindstreep te halen. Haar spoken-word gaat over waar je roots liggen en hoe je je verbindt aan een plek. “Je moet ergens doorheen. Iemand vraagt je om nog meer gevoel in de tekst te leggen, terwijl je denkt: ‘dat heb ik al gedaan.’” Haar impuls was om te stoppen, maar ze besloot te blijven. “Dat voelt als een overwinning. Dat je uiteindelijk wél een stap verder gaat. Dat de tekst en het stuk weer een nieuwe draai krijgen.”

Beide Oosterparkers hebben extra bewondering gekregen voor het werk van professionele dansers. Feijen zag afgelopen weekend op Oerol een dansvoorstelling. “Ik merkte dat ik anders naar de dansers keek. O, zij zetten een beweging zo aan, o zij doen dit.” Bardet had een soortgelijke ervaring: “Ik zat te kijken naar al die optreden in verband met het 70-jarig jubileum van The Queen. Daar waren ook mensen bezig met dit soort moves en toen dacht ik, hé dit herken ik.”

Xandra Bardet (L) en Stèfanie Feijen (eigen foto)

Ryan Morshed

Rayn Morshed (19) treedt onder de artiestennaam Ramor op als rapper, beatboxer en producer. In De Wijk De Wereld beatboxt hij bij de spoken-word van Stèfanie Feijen. Zijn huis staat in Vinkhuizen, maar hij werkt veel samen met Oosterparker artiesten Soundbites en Babaddaar. “Ik woon zo goed als in de Oosterpark”, zegt Morshed. De Wijk De Wereld voelt intiemer dan de optredens die hij normaal geeft. “Hier ben ik echt betrokken bij iedereen. Het voelt als familie.” 

Morshed heeft veel geleerd van het samenwerken met Feijen. “Als beatboxer wil ik snel naar een ritme toe. Door met Stèfanie te werken leer ik ook om wat rustiger aan te doen. Wat meer ruimte te geven, wat meer ruimte te nemen.” Hij legt uit dat hij zich niet aan een vast schema houdt, maar meer improviseert. Hij voelt aan wat Stèfanie doet, daarop geeft hij iets meer of minder energie. 

Hij vindt het leuk om nieuwe dingen te ontdekken, grenzen te verleggen. Uiteindelijk is het groepsgevoel volgens hem de kracht van het project. “We repeteren in losse stukjes, maar ik voel wel dat we één zijn en met z’n allen de Oosterparkwijk representeren.” 

Marijke Zondervan

Marijke Zondervan (40) is een aantal maanden geleden vanuit Amsterdam naar de Oosterparkwijk verhuisd. Toen ze net in haar nieuwe huis woonde, werd ze via de groepsapp van haar straat uitgenodigd voor een wandeling. Ze wilde graag meedoen: elke mogelijkheid om nieuwe mensen te ontmoeten greep ze aan. Het bleek een kennismakingswandeling voor De Wijk De Wereld te zijn.

Tijdens de wandeling ontmoette ze Noeken, die direct op haar afstapte en zei: “Jou ken ik niet.” Het bleek dat alle wandelaars zich al min of meer hadden opgegeven voor het project. Ze ontmoette nog meer leuke mensen, buurtbewoners en makers. Ze vertelt over een tuintje bij de Paradijsvogelweg, waar een van de makers, Peerke, ‘iets met taal’ deed. Ook deed Mohamed Yusuf Boss een ‘inspirerende dans.’ 

Ze besloot spontaan aan het project mee te doen. “Dat is dus ook heel leuk, dat ik helemaal uit Amsterdam hier naartoe ben verhuisd en dat ik iedereen daar kon appen: ‘Ik heb een wandeling gedaan en ik sta in juni in de schouwburg.’” Elke woensdag repeteerde ze met theatermaker Lies van de Wiel bij ontmoetingscentrum ‘bij Van Houten’ in de Oosterparkwijk. Hier realiseert ze zich hoe leuk ze theater vindt. “Je bent even twee uur helemaal van de wereld.”

Door De Wijk De Wereld kent Zondervan meer mensen in de wijk. “Het helpt heel erg als je helemaal nieuw bent dat je gewoon weet dat er in de wijk mensen zijn die jij kent. Ik weet nu dat er iemand in de Begoniastraat woont die ik ken. Ook al zie ik haar nooit, het geeft een soort binding met je omgeving.”