Groningse studenten krijgen geen energietoeslag. Studenten vinden de reden onterecht en maken zich zorgen. “Als ik nog een rekening van duizend euro krijg, heb ik een probleem.”

Door Els de Grefte en Esther Smolders

Huize Zuyderparck is een monumentaal pand met enkel glas en 22 studenten. Daan Swets (24) is één van de bewoners en kreeg al een gasrekening van duizend euro. Hij vreest dan ook voor de eindafrekening die dit jaar op de deurmat valt.

Door de inflatie en de oorlog in Oekraïne bereiken de gasprijzen recordhoogte. Huishoudens met een laag inkomen, tot 120% van het sociaal minimum, krijgen daarom eenmalig een bedrag van €800. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) adviseert om studenten uit te sluiten van deze toeslag. Als reden hiervoor noemt de VNG dat de woonsituatie van studenten te divers zou zijn. Dat leidt tot discussie. 

Het is aan de gemeentes of zij het advies van de VNG overnemen. De gemeente Groningen doet dat wel, maar Groningse studenten vinden dat onterecht. Swets is één van hen en onderneemt daarom actie. “Het slaat nergens op dat je studenten zomaar uitsluit,” vindt hij.

In overleg met het Juridisch Loket vraagt hij alsnog de toeslag aan. Hij vinkt niet aan dat hij een studiefinanciering krijgt om er zo achter te komen of hij dan toch wel de compensatie krijgt van de gemeente. “Als het niet toegekend wordt met als motivering: je maakt gebruik van studiefinanciering, dan kan je bezwaar gaan maken en daarna kan het leiden tot een rechtszaak.” Swets is van plan deze stappen te zetten.

De Groninger Studentenbond geeft aan dat er meer studenten in dezelfde situatie zitten. Volgens voorzitter Leon van der Deure gaat het Rijk ervan uit dat studenten bij ouders kunnen aankloppen of meer kunnen lenen om de hoge rekening te betalen. Maar hij is het daar niet mee eens. Hij vertelt dat ouders niet altijd kunnen bijspringen, zeker nu zij ook zelf hoge energierekeningen betalen. Meer lenen vindt hij ook geen goede oplossing. “Studenten zouden niet hoger in de schuld moeten worden gegooid alleen maar omdat de overheid vindt dat meer lenen de oplossing is.” 

Een woordvoerder van de gemeente Groningen laat weten dat er nog andere mogelijkheden zijn voor studenten die in de financiële problemen komen door de hoge gasprijzen. Studenten kunnen namelijk wel aanspraak maken op individuele bijzondere bijstand. 

Dat vindt Swets geen goed alternatief. “De bewijslast voor de individuele bijzondere bijstand is veel zwaarder,” vertelt hij. “Dus als student moet je bewijzen dat je energierekening omhoog is gegaan, terwijl je wel minima bijvoorbeeld in A++ woningen hebt zitten die het niet hoeven te bewijzen.”

Jurist Sophie van der Burg vraagt zich af of uitsluiting van studenten juridisch wel kan. “Je zou wel kunnen zeggen dat dit in strijd is met het gelijkheidsbeginsel,” zegt zij. “Heb je er een goede reden voor dat je alleen studenten uitsluit en kan je dan ook alle studenten op die grond uitsluiten?” Het argument van de VNG dat de woonsituatie van studenten te divers zou zijn, houdt volgens Van der Burg dan ook niet stand. “Hoe zijn drie studenten die samenwonen anders dan drie werkenden die samenwonen?” 

Dat vindt Jesse Klootwijk (22) ook. Daarom schreef hij een brief aan de gemeente. In de brief vraagt Klootwijk samen met 25 anderen om de uitsluiting van studenten beter uit te leggen of aan te passen. Hij stelt voor dat de toeslag alsnog gegeven wordt aan uitwonende studenten.

Het is onlogisch dat studenten niet gecompenseerd worden, want zij zijn volgens Van der Deure extra de dupe van de hoge gasprijzen. “Er zijn heel veel studenten die wonen in een huis dat door hun verhuurder al jaren niet goed is geïsoleerd.” De hoge gasrekening komt volgens hem wel vaak bij de student terecht.

Student Swets is naar eigen zeggen een “proefkonijn”. Hij wil onderzoeken of studenten alsnog toeslag kunnen krijgen. Maar hij doet het ook voor zichzelf: “Als ik nog een rekening van duizend euro krijg, heb ik een probleem.” Als de uitkomst positief is hoopt hij een voorbeeld te kunnen zijn voor anderen. “Gedroomde uitkomst is dat in alle studentensteden naar voren komt dat studenten er ook recht op hebben en dat gemeenten die er dan geen geld voor hebben meer geld krijgen vanuit het Rijk.” 

De gemeente houdt voorlopig voet bij stuk. “Wij wijken niet af van de richtlijn van het ministerie,” laat een woordvoerder weten.

Toch blijft Klootwijk optimistisch. Hij hoopt er in eerste instantie met de gemeente uit te komen. Maar als dat niet lukt, stapt hij met 25 andere studenten naar de rechter. Als het voor Swets uitloopt op een rechtszaak, dan denkt hij een grote kans te hebben op winst. “Ik vind het een bizarre eis, dus verwacht dat het geen stand houdt bij de rechter.”