Door Chantal Buursema

Bakkerij Beukeveld uit de stad Groningen is sinds gisteren de enige bakkerij in Noord-Nederland die exclusief brood bakt met duurzaam geteeld graan van Nederlandse bodem. Waar Nederlands graan normaal gesproken niet eiwitrijk genoeg is om brood van te bakken, is het nu gelukt om een nieuwe graansoort te ontwikkelen waarbij dit wel mogelijk is.

“Wat vele mensen niet weten, is dat bijna al het graan dat wij in Nederland eten vanuit het buitenland wordt geïmporteerd. En al het Nederlandse graan? Daar wordt veevoer van gemaakt. Want alhoewel er overal in Nederland graanakkers te zien zijn, gebruiken wij die niet om van te eten, maar voor de beesten”, vertelt David Koning, kwaliteitsmanager bij bakkerij Beukeveld. Maar met de komst van het nieuwe Nedertarwe, komt daar nu verandering in.

Nedertarwe

Tot nu toe was Nederlands tarwe niet geschikt om brood van te bakken. Maar na tien jaar ontwikkeling is er een unieke graansoort gecreëerd die het zeer goed doet in Nederland en wél geschikt is om brood van te bakken: Nedertarwe.

Koning: “Omdat het tarwe op de Nederlandse akkers normaal gesproken weinig zonuren krijgt, is het eiwitgehalte in Nederlands graan lager dan wat er nodig is om een goed en mooi brood van te kunnen bakken. Door het kruisen van rassen en experimenteren is het onze leverancier Royal Koopmans gelukt om een tarwesoort te ontwikkelen dat genoeg eiwit bevat, ook zonder de benodigde zonuren.”

Twee jaar geleden werd familiebedrijf Beukeveld, dat als sinds 1968 bestaat, benaderd door Royal Koopmans of zij Nedertarwe wilden gaan gebruiken. “Ze waren op zoek naar bakkerijen die nauw aansloten bij hun duurzame visie. Aangezien wij veel bezig zijn met verduurzaming en bijvoorbeeld het tegengaan van verspilling hadden wij daar meteen een heel goed gevoel bij”, vertelt Koning. “Nu kunnen wij als een van de weinigen in Nederland ons gehele assortiment bakken van tarwe van Nederlandse bodem, en dat is bijzonder”, voegt collega en bedrijfsleider Jack Mellens trots toe.

Duurzaam geteeld

Groot voordeel aan Nedertarwe is dat het duurzaam geteeld is en ook beter voor de biodiversiteit. Koning: “De Nedertarwe-boeren moeten bijvoorbeeld bloemenranden aanbrengen aan de randen van hun akkervelden. Dat zorgt voor meer natuurlijke vijanden rondom de akker, die insecten wegjagen die je niet op je gewas wil hebben. Daardoor hoeven de boeren minder bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Dat spreekt ons heel erg aan, want de bijen en vogels hebben het ook al zwaar genoeg in Nederland. Als we daar een steentje aan kunnen bijdragen, door indirect te zorgen voor minder pesticiden, is dat alleen maar mooi.” Mellens voegt toe: “Om als bedrijf steeds duurzamer te worden, moet je lange wegen bewandelen. Maar dit is in ieder geval een stap in de goede richting.” 

Kwaliteitsverschil?

De consument merkt overigens bijna niks van de overstap naar Nedertarwe, en dat moet ook volgens Koning. “De consument wil ook niet dat er iets verandert. Ze zijn een bepaalde kwaliteit gewend en  willen iets kopen dat ze kennen en waar ze vertrouwen in hebben. We draaiden stiekem al een aantal weken op Nedertarwe en daar hebben we bewust niks van gezegd tegen de klanten. Zij merkten achteraf gezien geen verschil.”

Financieel nadeel

Voor de bakkers is er wél een groot verschil: “Tarwe dat voor broodbakken wordt gebruikt, is veel waardevoller dan tarwe dat naar veevoer gaat en daarom is het ook duurder.”

Dat betekent meer kosten voor de bakkerij, maar dat nemen Koning en Mellens voor lief: ze hebben besloten het bedrag niet door te rekenen aan de klant. Mellens: “Het is voor ons iets duurder, maar we zouden onszelf in de vingers snijden als we het product voor een hogere prijs in de schappen zouden leggen. De consument moet niet de dupe zijn. We willen juist uitstralen dat dit duurzame graan uit Nederland de moeite waard is.”

Boeren en bakkers dichter bij elkaar

Er zijn momenteel zo’n veertig boeren in Nederland die Nedertarwe verbouwen. “Daarmee heeft de boer voor ons nu een gezicht gekregen”, zegt Koning. “Normaal wordt graan ingekocht vanuit het buitenland, en dan heb je geen idee waar het vandaan komt. Nu kunnen wij als bakkers rechtstreeks in contact komen met de boeren. Dat is voor onszelf leuker, en voor de boeren denk ik ook. Zo kunnen zij zien hoe tevreden wij zijn met hun product. En dat is ook goed, want we hebben elkaar nodig. De laatste tijd komen beide partijen vaak negatief in het nieuws met faillissementen en protesten. Wij willen het signaal afgeven dat het ook anders kan. Bakkers en boeren kunnen niet zonder elkaar.”